میدان های گازی و نفتی ایران و جهان

در این پست منابع نفتی . گازی جهان و ایران را بررسی می کنیم. پروژه عسلویه بزرگترین پروژه تاریخی صنعت نفت ایران محسوب میشود که دومین پروژه بزرگ صنعت نفت ایران نیز برداشت نفت سنگین از میادین نفتی استان بوشهر می باشد اما در هر حال حاضر بیش ترین نفت از خوزستان برداشت می شود که متاسفانه چاه های نفتی آن در حال پیر شدن هستند و اینکه 60 درصد از گاز سبک کشور از جنوب خوزستان تامین می شود اما 75 درصد از گاز صنایع و صادرات گاز از طریق استان بوشهر تامین می شود که بدین ترتیب به استان بوشهر پایتخت انرژی گفته می شود. در هر صورت استان خوزستان و بوشهر بزرگترین منابع نفتی و گازی ایران و جهان را دارند!

میدان‌های گازی جهان:

میدان‌های گازی جهان که امروزه حداقل در ۸۰ کشور جهان شناسایی شده است، مقداری تخمینی برابر ۵٬۵۰۱ تریلیون فوت مکعب را شامل می‌شود. برآورد می‌شود که میزان گاز طبیعی موجود در جهان میزانی به مراتب بیش از این باشد که یا هنوز شناسایی نشده و یا در دریاها موجود است که به دلیل مقرون به صرفه نبودن استخراج از آن عمق، دست نخورده باقی بماند.

 

Largest non-associated gas fields

№	Field name	Country	Recoverable reserves[1]
1	South Pars/North Dome	Iran and  Qatar	1,235×1012 cu ft (35,000 km3)
2	Urengoy	Russia	222×1012 cu ft (6,300 km3)
3	Yamburg	Russia	138×1012 cu ft (3,900 km3)
4	Hassi R’Mel	Algeria	123×1012 cu ft (3,500 km3)
5	Shtokman	Russia	110×1012 cu ft (3,100 km3)
6	South Iolotan–Osman	Turkmenistan	98×1012 cu ft (2,800 km3)
7	Zapolyarnoye	Russia	95×1012 cu ft (2,700 km3)
8	Hugoton	USA (TX-OK-KS)	81×1012 cu ft (2,300 km3)
9	Groningen	Netherlands	73×1012 cu ft (2,100 km3)
10	Bovanenko	Russia	70×1012 cu ft (2,000 km3)
11	Medvezhye	Russia	68×1012 cu ft (1,900 km3)
12	North Pars	Iran	48×1012 cu ft (1,400 km3)
13	Dauletabad-Donmez	Turkmenistan	47×1012 cu ft (1,300 km3)
14	Karachaganak	Kazakhstan	46×1012 cu ft (1,300 km3)
15	Kish	Iran	45×1012 cu ft (1,300 km3)
16	Orenburg	Russia	45×1012 cu ft (1,300 km3)
17	Kharsavey	Russia	42×1012 cu ft (1,200 km3)
18	Shah Deniz	Azerbaijan	42×1012 cu ft (1,200 km3)
19	Golshan	Iran	30×1012 cu ft (850 km3)
20	Tabnak	Iran	22×1012 cu ft (620 km3)
21	Kangan	Iran	20×1012 cu ft (570 km3)

Iran

• South Pars (500×10¹² cu ft (14,000 km³))
• North Pars (59×10¹² cu ft (1,700 km³))
• Kish Gas Field (58×10¹² cu ft (1,600 km³))
• Golshan Gas Field (45 - 55×10¹² cu ft (1,600 km³))
• Tabnak (21.2×10¹² cu ft (600 km³))
• Kangan (20.1×10¹² cu ft (570 km³))
• Farsi (11-22×10¹² cu ft (620 km³))
• Nar (13×10¹² cu ft (370 km³))
• Aghar (11.6×10¹² cu ft (330 km³))
• Khangiran (11×10¹² cu ft (310 km³))
• Ahwaz Field (11×10¹² cu ft (310 km³))
• Ferdowsi Gas Field (10×10¹² cu ft (280 km³))
• Aghajari Field (10×10¹² cu ft (280 km³))
• Gachsaran Field (6×10¹² cu ft (170 km³))

By size

Sorted on size (*10⁹ m³);

1. Asalouyeh, South Pars Gas Field (10000 - 15000)
2. Urengoy gas field (10200)
3. Marcellus shale (4452-13674)
4. Haynesville Shale (7079)
5. Iolotan gas field (7000)
6. Yamburg gas field (5242)
7. Bovanenkovskoe field (4400)
8. Leningradskoye field (4000)
9. Rusanovskoye field (4000)
10. Zapolyarnoye gas field (3500)
11. Shtokman field (3200)
12. Point Tomson (3000)
13. Manas (3000)
14. Groningen (2850)
15. Arctic field (2762)
16. Astrakhanskoye field (2711)
17. Anadarko Basin (2650)
18. Hassi R'mel (2549)
19. West Kamchatka shelf (2300)
20. Medvezhye field (2200)
21. Yurubchen (2100)
22. Hugoton Natural Gas Area (2039)
23. Kharasoveiskoye field (1900)
24. Orenburgskoe field (1900)
25. Kovykta field (1900)
26. Karachaganak field, Kazakhstan (1800)
27. Dauletabad gas field (1602)
28. Jupiter gas field (1000-1600)
29. Kyrtael field (1600)
30. North Pars (1565)
31. Kish Gas Field (1560)
32. Ghawar Field (1500)
33. Kyzyloi Field (1420)
34. Pazanun (1415)
35. Elsuort (more than 1400)
36. Golshan Gas Field (1325)
37. Troll (1325)
38. Sakhalin-III (1300)
39. Chayandinskoye field (1240)
40. Angaro-Lenskoye field (1220)
41. Shah Deniz gas field (1200)
42. Central-Astrakhan field (1200)
43. Shatlyk gas field (1200)
44. Urtga/Kuanysh/Akchalak (1200)
45. Shebeli field (1200)
46. Chicontepec Field (1100)
47. Greater Gorgon (1100)
48. Dorra (1000)
49. Yuzhno-Russkoye field (1000)
50. South-Tambey field (1000)
51. Dazhou (600-3500)
52. Krusenstern field (960)
53. North-Tambey field (929)
54. North West Shelf Venture (875)
55. Kharampurskoye field (825)
56. Mahakam gas field (822)
57. Pestsovoe field (800)
58. Utrenneye field (747)
59. Malyginskoye field (745)
60. Yurkharovskoye field (740)
61. Prudhoe Bay, Alaska (736)
62. Harvutinskoye field (700)
63. Shurtan (634)
64. North-Urengoy field (600)
65. Jansz (570)
66. Tabnak (562)
67. Sulige (534)
68. Kangan (533)
69. Avali (530)
70. Samburg field (500)
71. Sakhalin-II (500)
72. Tangguh gas field (500)
73. Kamennomysskoye field (500)
74. Ledovoe field (500)
75. Sakhalin-I (485)
76. Gazli (477)
77. Lemen Bank (460)
78. Tasiyskoye field (440)
79. Yamsoveiskoye gas field (436)
80. Farsi (425)
81. Ormen Lange (400)
82. Aneryahinskoye field (400)
83. Gubkinskoye field (400)
84. Vuktyl (390)
85. Minami Kanto gas field (375)
86. Cisco Springs Oil Field (370)
87. Katie field (362)
88. Kettlemen Hills field (362)
89. Kamrik (360)
90. Kandkhot field (347)
91. Nar (345)
92. West-Khrestish field (335)
93. Indefatigable field (333)
94. Kopanoar (331)
95. King Kristian (330)
96. Safaniya-Khafji Field (327)
97. Beregovoe field (324)
98. Yubileynoye field (323)
99. Hvalynskoye field (322)
100. Tarkosalinskoye (322)
101. Kisimbay field (310)
102. North-Kamennomysskoye field (310)
103. Aghar (307)
104. Jonah Field (300)
105. Ety-Purovskoye Field (300)
106. Khangiran (300)
107. Khateyba (300)
108. Ahwaz Field (300)
109. Baovang (300)
110. Ferdowsi Gas Field (297)
111. Komsomolsk gas field (296)
112. Vyngapurovskoye field (290)
113. Gomez gas field (283)
114. Nahodkinskoe field (275)
115. Pelyadkinskoe field (255)
116. Lacq (250)
117. Lyantorskoye field (250)
118. West-Astrakhan field (250)
119. Severo-Stavropolskoye field (229)
120. Asgard field (226)
121. Zawtica (225)
122. Nurminskoye field (223)
123. Zevardi (220)
124. Ludlovskoye field (220)
125. Geophisicheskoye field (210)
126. Verhneviluchanskoye field (209)
127. Minkhovskoye field (208)
128. Novo Portovskoye field (200)
129. Yen-Yahinskoye field (200)
130. Frigg gas field (200)
131. Hekla gas field (198)
132. Shiyugou Dunxi (198)
133. West-Siyakhinskoye field (190)
134. North-Komsomolskoye field (186)
135. Ekofisk oil field (185)
136. Scott reef (180)
137. Alan gas field (179)
138. Sleipner gas field (174)
139. Dengizkul-Khauzak (167)
140. Amistad gas field (163)
141. Sredne-Tyugskoye field (165)
142. Peciko field (162)
143. Deltana Platform (160)
144. Soletsko-Khanaveyskoye field (155)
145. Kandym (153)
146. Kenai (152)
147. Achak gas field (150)
148. Albakora (150)
149. Kokdamulak (144)
150. Drake Point (142)
151. Tamar 1 (142)
152. Mokane Lavern (140)
153. Snøhvit (140)
154. Layavozhskoye field (140)
155. Arun gas field (125)
156. Gydanskoye field (116)
157. Tas-Yuryakhskoye field (112)
158. Hancheiskoye (111)
159. Efremovske field (110)
160. Vyngayahinskoye field (107)
161. Ras El Barr (106)
162. Urtabulak (103)
163. Oseberg oil field (102)
164. Myldzhinskoye field (100)
165. Marlin (100)
166. Messoyakha Gas Field (100)
167. Kudu gas field (34 – 240)
168. Barnett Shale (60 - 900)
169. Maui gas field (?)

میدان‌های نفتی جهان:

بیش از ۴۰٬۰۰۰ عدد برآورد می‌شود ولی ۹۴ درصد از نفت شناخته‌شده در کمتر از ۱۵۰۰ میدان نفتی قرار دارد. بزرگ‌ترین میدان نفتی جهان میدان نفتی غوار (با ۷۵ تا ۸۳ میلیارد بشکه) می‌باشد که در عربستان سعودی واقع است.

مناطق نفت‌خیز جهان

میدان‌های گازی ایران: 

میدان های گازی عمده در جنوب - لکه های سبز نفت هستند البته لایه نفتی پارس جنوبی نشان داده نشده است! و اینکه نقشه ها دقیق نیستند!

میدان‌های گازی ایران با میزان ذخیره ۲۷ تریلیون متر مکعب، رتبه دوم میدان‌های گازی جهان از لحاظ حجم گاز طبیعی جای داده شده در خود، دارا هستند. این ذخایر غالباً در میدان گازی، کلاهک‌های نفتی و یا همراه با نفت در میادین نفتی هستند.

البته میدان گازی جدید در دریای خزر هنوز در آمار حساب نشده است ولی کلا نمی توان آمار دقیق را گفت چون ممکن است باز هم میدان جدیدی کشف شود!

تاریخچه پیدایش گاز در ایران را می‌توان همزمان با کشف میدان نفتی مسجد سلیمان دانست.[۱]

تا سال ۲۰۰۷ هنوز بالغ بر ۶۲ درصد میادین گازی ایران به صورت بکر و دست‌ نخورده باقی مانده بودند.^[۲] صادرات گاز ایران از دو طریق ارسال با خط لوله و یا به صورت ال‌ان‌جی می‌باشد.

اولین مشتری صادرات گاز ایران را می‌توان کشور ترکمنستان دانست که خرید گاز از ایران را از سال ۱۹۹۷ آغاز کرد. دومین مقصد صادرات گاز ایران کشور ترکیه بوده که طرح احداث خط لوله گاز بین دو کشور در سال ۲۰۰۲ به پایان رسید و صادرات گاز به این کشور آغاز شد. ارمنستان سومین وارد کننده گاز از ایران است که از سال ۲۰۰۹ دست به این اقدام زده است. پاکستان و هند دو مشتری احتمالی گاز ایران خواهند بود.^[۲]

میدان‌های نفتی ایران:

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

میدان‌های نفتی ایران مشتمل بر مخازن و حوزه‌ها و میدان‌های نفتی واقع در قلمرو خاکی و آبی کشور جمهوری اسلامی ایران است. برخی از این میادین در حال حاضر فعال و تعدادی نیز غیر فعال و یا در حال توسعه می‌باشند. بر اساس آمار رسمی منتشر شده وزارت نفت ایران مجموع ذخایر استحصال شدنی نفت خام و میعانات گازی ایران بیش از 154.8 میلیارد بشکه برآورد می‌شود.^[۱] که این میزان ۱۰ درصد میزان نفت موجود در جهان محسوب می‌شود.^[۲]

محتویات ۱ موقعیت جغرافیایی میدان‌ها ۲ مالکیت ۲.۱ میدان‌های مستقل ۲.۲ میدان‌های مشترک ۳ بهره‌برداری ۴ فهرست میدان‌های نفتی ایران ۵ جستارهای وابسته ۶ پانویس ۷ منابع ۸ پیوند به بیرون

موقعیت جغرافیایی میدان‌ها

از این میزان ذخیره نفت ایران، ۱۰۶ میلیارد بشکه در خشکی و ۳۱٫۶ میلیارد بشکه در دریا واقع شده است.^[۳] اکثر میادین نفتی واقع شده در غرب ایران دارای ظرفیت تولید کمتر از ۵۰٬۰۰۰ می‌باشند، از این رو از اهمیت کمتری برخوردار می‌باشند. در جنوب ایران حوزه‌های عملیاتی شرکت نفت فلات قاره ایران بر اساس میزان نفت قابل برداشت روزانه بالاتر و حجم مخازن بیشتر دارای اهمیت بیشتری بوده و بر همین اساس ترجیح داده شده به چهار ناحیه مجزای: خارک، لاوان، سیری و بهرگان تقسیم‌بندی شوند.

مالکیت

میدان‌های مستقل

میدان‌های مشترک

کشور ایران با برخی کشورهای همسایه خود دارای میادین نفتی مشترک است. این کشورها عبارتند از عراق، عربستان سعودی، کویت، قطر، امارات متحده عربی و عمان. در حال حاضر حداقل ۱۵ مخزن نفتی مشترک بین ایران و این کشورها وجود دارد. در این بین مخازن مشترک واقع در خشکی در همجواری کشور عراق قرار دارد و سایر مخازن در خلیج فارس و دریای عمان واقع‌اند:^[۴]

در طول مرز مشترک ایران و عراق ۵ میدان نفتی نفت‌شهر(سابقاً نفت شاه)، دهلران، پایدار غرب، آزادگان و یادآوران (سابقاً حسینیه-کوشک) وجود دارند.

در طول مرز مشترک آبی ایران و عربستان سعودی، ۴ میدان نفتی اسفندیار، فروزان، فرزاد A (فارس ۱) و فرزاد B (فارس ۲) قرار دارند.

در طول مرز مشترک آبی ایران و قطر، میدان رشادت قرار دارد.

در طول مرز مشترک آبی ایران و کویت، میدان نفت و گاز آرش قرار دارد.

در طول مرز مشترک آبی ایران و امارات عربی متحده، مخازن فرزام، نصرت و سلمان در مجاورت مخازن اماراتی قرار دارند.

بهره‌برداری

ظرفیت حوزه‌های نفتی ایران بنابر آمار سال ۲۰۱۰ هرساله به میزان ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. این به معنی دوره پیری مخازن پربازده و کم‌هزینه ایران است. غالب منابع نفتی دست‌نخورده جزء مخازن کم‌بازده و پرهزینه ایران دسته‌بندی می‌شوند.^[۵]

فهرست میدان‌های نفتی ایران:

حوزه‌های نفتی مرکزی و زاگرس گچساران پایدار غرب چنگوله دهلران نفت‌شهر اروند اهواز آب تیمور آذر آزادگان آغاجاری بالارود بند کرخه بی‌بی‌حکیمه بینک پارس جنوبی پارسی پرنج توسن جفیر چنگوله رامین رگ‌سفید شادگان عسلویه شرقی کرنج گچساران مارون ماهشهر مسجدسلیمان منصورآباد منصوری هفتکل یادآوران

حوزه‌های نفتی شمال و دریای خزر مغان البرز قم سراجه ساوه ناحیه خزر دارای حدود ۴۰ مخزن نفت و گاز می‌باشد که نامگذاری نشده‌اند و ایران هم اکنون از آنها بهره‌برداری نمی‌کند.

حوزه‌های نفتی خلیج فارس میدان‌های نفتی حوزه خارگ عبارتند از: نوروز ابوذر اسفندیار دورود فروزان میدان‌های نفتی حوزه لاوان عبارتند از: بلال رسالت رشادت سلمان میدان‌های نفتی حوزه سیری عبارتند از: الوند (سیری A) سیوند (سیری C) دنا (سیری D) اسفند (سیری ‌E) میدان‌های نفتی حوزه بهرگان عبارتند از: بهرگانسر هندیجان