لالایی بوشهری و یا
شوره که شبیه به شروه است ولی مضامین و اشعار آن فرق می کند بسیار زیبا و
دلنشین است و فقط در جنوب و بوشهر شاهد ان هستیم مادرانی که برای
نوزادان خود لالایی زیبایی را می خوانند.
شوره:
زن
ها شب هنگام برای شنيدن روضه يا مرثيه خوانی به گرد هم جمع مي شوند.
باخواندن آوازی معروف به لايه لايه يا لای لای آرام آرام شروع می شود.این
اواز برگرفته از لالايی است که زنهای بوشهری برای خوابانيدن طفل خود می
خوانند. آواز لالايی بيشتر در مايه ی دشتی که يکی از زيباترين متعلقا ت
مستقل دستگاه شور از رديف موسيقی ايرانی است خوانده ميشود.اين آواز معمولا با متری آزاد اجرا و در بوشهر با سبک های مختلفی خوانده مي شود که اکثرا شبيه به شروه خوانی می باشد.
شعرها شوره خوانی عاميانه مي باشد به این شعر دقت کنيد:
لا لا لا لای عزيزم لا لا لا لا لا لای علی اصغرم لا لا لا لا جونم لا لا لا لای
چرا مادر نمی خوابی عزيزم گمانم تشنه ابی علی رود علی رود
لا لا ی لا لا ی لا لای لا لا مادر چه سر داری علی دودم علی رود
چرا مادر علی اصغر گلوی خون فشان داری
عزيزم چرا چشمان پر آب تبسم بر لبان داری علی رود
عزيزم لا لای لا لا لا لای جونم لا لا رودم لا لا لا لا ی علی لا لا لا لای
شعرها شوره خوانی عاميانه مي باشد به این شعر دقت کنيد:
لا لا لا لای عزيزم لا لا لا لا لا لای علی اصغرم لا لا لا لا جونم لا لا لا لای
چرا مادر نمی خوابی عزيزم گمانم تشنه ابی علی رود علی رود
لا لا ی لا لا ی لا لای لا لا مادر چه سر داری علی دودم علی رود
چرا مادر علی اصغر گلوی خون فشان داری
عزيزم چرا چشمان پر آب تبسم بر لبان داری علی رود
عزيزم لا لای لا لا لا لای جونم لا لا رودم لا لا لا لا ی علی لا لا لا لای
لالایی بوشهری با صدای صدیقه بحرانی (در فیلم مختارنامه پخش شد):
یک نمونه لالایی بوشهری (شوره بوشهری):
ولی شروه با لالایی تفاوتهایی دارند:
1-شکل وساختار صدا باهم تفاوت دارد:
لالایی یک قرار ونسبتا ملودی ملایمی ویکنواختی دارد ولی شروه از دودنگ صدا شروع می شود واوج میگیرد تا شش دانگ صدا آخرش که باز به دو دانگ صدا میرسد وبا کششی ملایم تمام می شود..
لالایی یک قرار ونسبتا ملودی ملایمی ویکنواختی دارد ولی شروه از دودنگ صدا شروع می شود واوج میگیرد تا شش دانگ صدا آخرش که باز به دو دانگ صدا میرسد وبا کششی ملایم تمام می شود..
2-لالایی
با هرشعر ی ممکن است دوبیتی یا مثنوی..وتک بیتی هم باشد..فقط شعر های
کوتاهی است جهت آرامش بچه ها در هنگام خواب...اما شعر شروه فقط دوبیتی
است.. وشعر های دیگر که در آغاز شروه یا در بین آن امروزه میخوانند به هیچ
وجه شعر شروه نیست..
3-لالا
یی مخصوص خواب بچه ها است بین مادر وفرزند.. وشروه در هرمحفل وبزم پر شور
وحالی خوانده میشود وفضای خاص خودش را می طلبد وباید چند نفره حاضر باشند
در محفلش
با تشکر فراوان از استاد هاشمی زاده که این اطلاعات را در اختیارمان گذاشت.
لالایی
با این سبک خاص بیشتر در استان بوشهر و اهواز و بصره و کویت و بحرین
خوانده می شود. در اطراف این مناطق لالایی بصورت پراکنده و ضعیف تر خوانده
می شود. اما الحق و الانصاف که لالایی بوشهر مانند شروه و نوحه و آهنگ
بندری اش در بین همه این نقاط بی نظیر است. البته شهری مانند آبادان همه
این خصلت ها را به ارث برده است زیرا بیشترین کسانی که به آن مهاجرت کردند
مردم بوشهر و تنگستان و اصفهان و فارس بودند که بندری ها گوی رقابت را از
آن خود کردند!
سینه زنی زنانه:
پس از ذکرها و آوازهای سوگواری نوحه خوانی آغاز می گردد. در نوحه خوانی نخست زنها به صورت نشسته در حالی که با يک دست بر پا و با دست ديگر بر روی سينه خود می کوبند به همخوانی در جواب نوحه های سرخوان بر می آيند. با سپری شدن حدود نيم ساعت نوحه خوانی به صورت نشسته عزاداری وارد مرحله ديگر ميشود. این نوبت به دستور سرخوان حاضران بصورت دست جمعی قيام نموده سپس سينه زنی بصورت ايستاده دنبال ميشود.به همين دليل به این قسمت مراسم سر پايی می گویند.
آنگاه سرخوان با خواندن نوحه هايی که از ريتمی تندتر و موضوعی مهيج تر برخوردارن به تدريج مراسم را به اوج مير سانند تا جايی که بعضی از عزاداران هنگام سينه زنی با چپ راست نمودن شانه های خود حالت خلسه به خود می گيرند و گاه بعضی از افراد نيز اقدام به نوعی حرکات موزون می نمايند که ميتواندآن را به عنوان رقص و سماع عزاداری در مراسم زنانه معرفی نمود.که در خوزستان و ديگر کشورهای شعيه نشين مثل بحرين- عراق اینگونه عزاداری ها را شاهد هستيم.
اين گونه عزاداری عمدتا از عزای زنانی مناطق عرب نشين گرفته شده است اجرای آن نزد عرب های ساکن بوشهر با کيفيت بهتری صورت می گيرد. ميان عرب های خوزستان این نوع عزاداری به هوسه مشهور است که گاه به آن يزله نيز گفته می شود. در بوشهر نيز کسانی به عزای سر پايی يزله می گويند. هوسه از جنوب عراق بويژه بصره رايج است و مطلعين، هوسۀ رايج در خوزستان را، بر گرفته از هوسۀ عراقی ها می دانند.
يزله در اصل از فرم های مطرح موسيقی جشن و سرور بوده و در بوشهر و خوزستان از جايگاهی خاص برخوردار است.
پس از ذکرها و آوازهای سوگواری نوحه خوانی آغاز می گردد. در نوحه خوانی نخست زنها به صورت نشسته در حالی که با يک دست بر پا و با دست ديگر بر روی سينه خود می کوبند به همخوانی در جواب نوحه های سرخوان بر می آيند. با سپری شدن حدود نيم ساعت نوحه خوانی به صورت نشسته عزاداری وارد مرحله ديگر ميشود. این نوبت به دستور سرخوان حاضران بصورت دست جمعی قيام نموده سپس سينه زنی بصورت ايستاده دنبال ميشود.به همين دليل به این قسمت مراسم سر پايی می گویند.
آنگاه سرخوان با خواندن نوحه هايی که از ريتمی تندتر و موضوعی مهيج تر برخوردارن به تدريج مراسم را به اوج مير سانند تا جايی که بعضی از عزاداران هنگام سينه زنی با چپ راست نمودن شانه های خود حالت خلسه به خود می گيرند و گاه بعضی از افراد نيز اقدام به نوعی حرکات موزون می نمايند که ميتواندآن را به عنوان رقص و سماع عزاداری در مراسم زنانه معرفی نمود.که در خوزستان و ديگر کشورهای شعيه نشين مثل بحرين- عراق اینگونه عزاداری ها را شاهد هستيم.
اين گونه عزاداری عمدتا از عزای زنانی مناطق عرب نشين گرفته شده است اجرای آن نزد عرب های ساکن بوشهر با کيفيت بهتری صورت می گيرد. ميان عرب های خوزستان این نوع عزاداری به هوسه مشهور است که گاه به آن يزله نيز گفته می شود. در بوشهر نيز کسانی به عزای سر پايی يزله می گويند. هوسه از جنوب عراق بويژه بصره رايج است و مطلعين، هوسۀ رايج در خوزستان را، بر گرفته از هوسۀ عراقی ها می دانند.
يزله در اصل از فرم های مطرح موسيقی جشن و سرور بوده و در بوشهر و خوزستان از جايگاهی خاص برخوردار است.
منبع:
http://dashtiha.blogfa.com/post-196.aspx
http://dashtiha.blogfa.com/post-115.aspx
http://dashtiha.blogfa.com/post-115.aspx
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر